Шатқал ауданы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Аудан
Шатқал ауданы
Чаткал району
Әкімшілігі
Кіреді

Жалалабат облысы

Әкімшілік орталығы

Қаныш-Қия ауылы

Тарихы мен географиясы
Жер аумағы

4608 км²

Уақыт белдеуі

UTC+6

Тұрғындары
Тұрғыны

22 490 [1] адам (2009)

Ұлттық құрамы

қырғыздар — 97,3 %,
өзбектер — 1,4 %,
тәжіктер — 0,6 %

Ресми тілі

Қырғыз тілі

Автомобиль коды

D және 04

Шатқал ауданы картада

Шатқал ауданы (қыр. Чаткал району) — Қырғызстан Республикасының Жалалабат облысындағы аудан.

Әкімшілік орталығы — Қаныш-Қия ауылы.

Географиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аудан облыстың солтүстік-батысында, Қырғызстанның Талас облысының Өзбекстанның Ташкент облысымен шектесетін жерінде орналасқан.

Негізгі су артериясы — Шатқал өзені.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шатқал ауданы (орталығы - Янги-Базар ауылы) 1935 жылы 8 қаңтарда Қырғыз АКСР-і құрамында құрылды[2]. 1936 жылдың желтоқсанынан бастап Қырғыз КСР-і құрамында болды. 1938-1939 жылдары Жалал-Абад округінің, 1939 жылдың 21 желтоқсанынан бастап — Қырғыз КСР Жалал-Абад облысының құрамына кірді.

1944 жылы 22 маусымда Шатқал ауданы жаңадан құрылған Талас облысының құрамына берілді. 1956-1980 және 1988-1990 жылдары Талас облысының таратылуына байланысты аудан Жалал-Абад облысына қайтарылып отырды, ал 1959 жылдан — Ош облысы Жанги-жол ауданына ауысты.

1990 жылы 14 желтоқсанда Жалалабат облысының қалпына келуіне байланысты (1959 жылы таратылған болатын) Шатқал ауданы қайтадан оның құрамына кірді.

Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2009 жылғы Қырғызстан халық санағы деректері бойынша қырғыздар 22 490 аудан тұрғындарының 21 890 адамын құрайды (немесе 97,3 %), өзбектер — 304 адам немесе 1,4 %, тәжіктер — 125 адам немесе 0,6 %.

Әкімшілік бөлінуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шатқал ауданының құрамына 4 айылдық (ауылдық) округ кіреді Жалалабат облысының айылдық округтері мен ауылдары:

  • Сумсар айылдық округі — Сумсар а.
  • Терек-Сай айылдық округі — Терек-Сай а.
  • Қаныш-Қыя айылдық округі — Қаныш-Қия
  • Шатқал айылдық округі — Жаны-Базар ауылы.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область (орыс.)
  2. Қырғыз КСР. Әкімшілік-аумақтық бөлінуі 1 қаңтар 1949 жылы. — Фрунзе: Киргизгосиздат, 1949.